سوزومه: سفری به اعماق رویاها ، در رثای ارزش زندگی

 آخرین اثر کارگردان مشهور دنیای انیمه، ماکوتو شینکای    ( Makoto Shinkai ) ، به بررسی عمیق غم جمعی و احساساتی می‌پردازد که پس از زلزله و سونامی توهوکو در سال 2011 در ژاپن شکل گرفت. این فاجعه که منجر به مرگ نزدیک به 20,000 نفر و تخریب گسترده‌ای در این کشور شد، به‌عنوان یکی از مهمترین حوادث در تاریخ معاصر ژاپن شناخته می‌شود و تأثیرات آن به‌ویژه بر هنر و فرهنگ این کشور مشهود است. شینکای، که به‌خاطر آثار قبلی‌اش مانند “Your Name” (سال 2016) و “Weathering With You”  (سال 2019) شناخته شده است، در این فیلم نیز به بررسی موضوعاتی از قبیل عشق، فقدان و تلاش برای مقابله با بلایای طبیعی می‌پردازد.

داستان سوزومه

شخصیت اصلی فیلم، سوزومه، دختری 17 ساله است که در شهر کیوشو زندگی می‌کند. او با مردی مرموز به نام سوتا آشنا می‌شود که او را از وجود درهای مختلفی آگاه می‌کند. این درها، که در مکان‌های متروکه در سرتاسر ژاپن قرار دارند، به “Ever After” (جهان پس از فاجعه: این کلمه بر پیامدهای فاجعه و دنیایی که پس از آن شکل می‌گیرد، تاکید دارد) مرتبط می‌شوند. هر بار که یکی از این درها باز می‌شود، فاجعه‌ای ناشناخته به وقوع می‌پیوندد. سوزومه تصمیم می‌گیرد تا به سوتا کمک کند و قبل از اینکه دیر شود، این درها را ببندد. این سفر نه تنها یک ماجراجویی جدی ، پرتنش و نفس گیر است، بلکه به نوعی سفر درونی نیز محسوب می‌شود که سوزومه را به درک عمیق‌تری از خود و گذشته‌اش می‌رساند.سوزومه به‌طور خاص با درها ارتباط دارد، زیرا مادرش در زلزله توهوکو زمانی که او تنها 4 سال داشت، درگذشته است. این فقدان عمیق، سوزومه را به‌عنوان یک شخصیت پیچیده و چندبعدی معرفی می‌کند که در تلاش است تا با غم و اندوه ناشی از این تراژدی کنار بیاید.

تأثیر زلزله توهوکو بر شینکای

ماکوتو شینکای در مصاحبه‌ با Newsweek به تأثیر عمیق زلزله توهوکو بر کار خود اشاره کرد. او گفت: “در آن زمان متوجه اهمیت آن برای خودم نبودم و فکر می‌کنم، مانند بسیاری از شهروندان ژاپنی در آن زمان، سردرگمی و اضطراب زیادی را تجربه می کردم .” او به این نکته اشاره کرد که این بلایای طبیعی ترس زیادی را در او و دیگران ایجاد کرده است و این احساسات به‌طور مستقیم بر روی آثار او تأثیر گذاشته است.شینکای به‌دنبال راهی بود تا این احساسات را در قالب یک داستان سرگرم‌کننده و عمیق به تصویر بکشد. او گفت: “من همچنان به ساخت انیمیشن ادامه می‌دادم اما تغییر در رویکرد و احساساتم و تاثیرات روبرو شدن با بلایای طبیعی باعث شد که از خودم سوال کنم : چگونه می توان این موضوعات مهم ، حساس و ناراحت کننده را در انیمه هایم نشان دهم”. که در نهایت پاسخی که شینکای یافت ، به ساخت سه فیلم او، “Your Name”، “Weathering With You” و “Suzume” منجر شد.

_{زمین‌لرزه و سونامی ۲۰۱۱ توهوکو زلزله‌ای است، که ۱۱ مارس ۲۰۱۱ به قدرت ۹٫۰ ریشتر در ساعت ۱۴ و ۴۶ دقیقه به وقت محلی  در شمال شرقی ژاپن رخ داد و به مدت 173 ثانیه مناطق اطراف را به لرزه درآورد.}

واکنش‌های متفاوت به سوزومه

سوزومه در نوامبر 2022 در ژاپن منتشر شد و شینکای گفت که واکنش‌ها به این فیلم بسیار متنوع است. برخی از بینندگان آن را به‌عنوان یک ماجراجویی ساده و سرگرم‌کننده می‌بینند، در حالی که دیگران که وقایع 2011 را به یاد می‌آورند، احساس می‌کنند که موضوع فیلم برای آن‌ها بسیار دردناک است. او افزود که برخی از مردم “تقریباً فیلم را انکار کردند و گفتند که فیلم را نخواهند دید چون از فاجعه به‌عنوان موضوع اصلی استفاده شده است.” این واکنش‌ها نشان‌دهنده عمق تأثیر زلزله بر جامعه ژاپن و چگونگی ارتباط این احساسات با هنر و فرهنگ است.

او افزود: که برخی از مردم “تقریباً فیلم را انکار کردند و گفتند ” فیلم را نخواهند دید چون از فاجعه به عنوان موضوع اصلی استفاده شده است” . در میان آنها حتی قربانیانی بودند که به من گفتند تقریباً کلماتی را که تمام این مدت به دنبالش بوده اند، پیدا کرده اند.”

داستانی متفاوت

یکی از تفاوت‌های قابل توجه سوزومه با آثار قبلی شینکای این است که فیلم جدید بیشتر بر روابط خانوادگی سوزومه با عمه‌اش و دیگران تمرکز دارد و به عاشقانه‌های بین شخصیت‌ها کمتر وابسته است. شینکای در این باره گفت: “من در اوایل کار با تهیه‌کننده‌ام، گنکی کاوامورا، در مورد اینکه از گفتن دوباره داستان‌های عاشقانه خسته شده‌ام، بحث کرده بودم.” او می‌خواست داستان بلوغ یک دختر جوان را به‌عنوان شخصیت اصلی تعریف کند، اما تهیه‌کننده‌اش به او یادآوری کرد که عناصر عاشقانه بخش مهمی از جذابیت آثار او هستند. بنابراین، تصمیم گرفته شد که برخی از عناصر عاشقانه به فیلم اضافه شود، اما نه به‌عنوان محور اصلی داستان.

گربه‌ها می‌توانند بسیار عجیب و غریب باشند. یک لحظه می‌توانند بسیار دوستانه و زیبا باشند، و سپس لحظه بعد می‌توانند دندان‌های خود را به شما نشان دهند و سپس شما را خراش دهند و من به همین دلیل سعی کردم برای نشان دادن دوگانگی موجود در طبیعت (مثل اقیانوس که در یک لحظه می‌تواند بسیار زیبا باشد، اما در لحظه بعد می‌تواند سونامی را برای شستن همه چیز بفرستد) از یک حیوان استفاده کنم

نمادگرایی در سوزومه

نمادگرایی در آثار شینکای نقش بسیار مهمی دارد. در سوزومه، شخصیت Daijin، یک گربه مرموز و حیله‌گر، در هر دری که سوزومه و سوتا پیدا می‌کنند، ظاهر می‌شود. این شخصیت الهام‌گرفته از گربه‌ای است که شینکای در حین ساخت فیلم به سرپرستی گرفته است. او گفت: “سوزومه به‌عنوان پروتاگونیست واقعاً در حال مبارزه با بلایای طبیعی یا تلاش برای جلوگیری از بلایای طبیعی است.” Daijin به‌نوعی نماینده طبیعت و چالش‌هایی است که سوزومه با آن‌ها روبه‌رو است. همچنین پروانه‌هایی که در اطراف شخصیت اصلی دیده می‌شوند نیز معنای عمیق‌تری دارند. شینکای اشاره کرد که پروانه‌ها می‌توانند نماد روح کسی باشند و به نوعی با احساسات سوزومه و فقدان مادرش مرتبط‌اند. او گفت: “پروانه زردی که می‌بینیم، مانند صندلی سوزومه، چیزی است که او از دست داده است، یک روح بسیار نزدیک به او: از مادرش یا شاید افکارش درباره مادرش.”

تأثیرات فرهنگی و بین‌المللی

شینکای به تأثیرات فرهنگی این فیلم اشاره کرد و گفت که سوزومه به‌طور خاص به غم و اندوه جمعی ناشی از بلایای طبیعی پرداخته و این موضوع می‌تواند برای بسیاری از بینندگان در کشورهای دیگر نیز قابل درک باشد. او به این نکته اشاره کرد که این فیلم توانسته است از مرزها و زبان‌ها فراتر رود و در کشورهای مختلف، از جمله کره جنوبی و چین، با استقبال خوبی مواجه شود. او گفت: “اگرچه آنها شاید آن غم مشترک را نداشتند، اما این پیام توانست از مرزها و زبان فراتر رود، و این موضوع برای من بسیار شیرین است.”

………………………………….

در نهایت، سوزومه نه تنها یک داستان جذاب و ماجراجویانه است، بلکه به بررسی عمیق احساسات انسانی و تأثیر بلایای طبیعی بر زندگی افراد می‌پردازد. شینکای با استفاده از نمادگرایی و شخصیت‌های عمیق، داستانی را روایت می‌کند که می‌تواند برای بینندگان در هر نقطه از جهان قابل درک و تأمل باشد. این فیلم به‌عنوان یک اثر هنری، نه تنها به بررسی موضوعات اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد، بلکه به نوعی بازتابی از تجربیات انسانی و تلاش برای کنار آمدن با غم و اندوه ناشی از فاجعه‌های طبیعی است. سوزومه به‌عنوان یک اثر ماندگار در دنیای انیمه، به ما یادآوری می‌کند که چگونه هنر می‌تواند به ما کمک کند تا با درد و رنج‌های زندگی کنار بیاییم و به جستجوی امید و نور در تاریکی بپردازیم.

منبع : newsweek